Hava Taşımacılığının Kara Deliği: THY

Geçen hafta yapılan “TÜYİD Yatırımcı İlişkileri Zirvesi”nde Türkiye’nin önde gelen havalimanı işletmecilerinden biri olan TAV Havalimanları CEO’su iç hat uçuşlarındaki kapasite sınırlamasının arz kaynaklı bir sorun yarattığını ifade etti.

Aşağıda da görüleceği üzere iç hatlardaki yolcu sayısı son 4 yılda % 17,4 oranında azalmış. Kargo, uçuş mesafesi gibi veriler de azalıyor.

Ancak aynı dönemde dış hatlarda yolcu sayısı %4,7 oranında artmış. Kargo ve uçuş mesafesi de farklı oranlarda yükselişte görünüyor. Elbette yoksullaşma da etkili ancak asıl sebep sektörel dinamiklerden kaynaklı.

Tek Rakibimiz: THY

Herkesin bildiği bir kamyon arkası yazısı vardır: Tek rakibim Türk Hava Yolları! Bu yazı artık gerçek oldu: Evet! Türkiye’de havacılık sektöründe tek rakipya da daha doğrusu engeli artık THY’dir!

Pegasus kanatlı bir at mıydı yoksa tek dişi kalmış bir rakip mi?

Bu durum sadece yatırım yapmak isteyen / yapan diğer havayolu şirketler için değil, vatandaşlarımız için de geçerli. Süreç şöyle işliyor: THY dışında iç hatlarda sınırlı sayıda sefer düzenleyen sadece Pegasus ve Sunexpress mevcut ki Sunexpress de THY-Lufthansa ortaklığıyla faaliyet gösteriyor, yani rekabet eden tek firma Pegasus. Bu firmaların iç hat uçuşları yalnızca dış hat bağlantılı uçuşları desteklemek amacıyla yapılıyor. Kendilerince haklılar, çünkü Borajet, Atlasjet gibi, Onur Air gibi iflas etmek istemiyorlar!

Peki Neden? Çünkü iç hatlarda karlılık oranı çok düşük. Tavan ücreti 1.150 TL ve bu fiyattan diğer firmalar rekabet edemiyor, bu nedenle kârlı olan dış hatlara uçmak istiyor.

Kara Delik Kim? Türkiye’de THY herkesi yutarak büyüyen bir firma haline geldi. Hantal ve rekabetçilikten uzak. Bakanlık ve SHGM tarafından uçuş izinleri konusunda kayrılarak etkinlikten uzaklaşıyor.

Nasıl? İç hatlarda serbesti olmasına rağmen en kârlı hat olan Esenboğa-İstanbul havalimanı arasında sadece THY sefer düzenleyebiliyor. Böylece pastanın büyük kısmı THY’ye kalıyor.

Uçmayan kalmayacaktı, uçabilen kalmadı!

59 Havalimanımız var ama aktif havayolu firması bir elin parmağı kadar bile yok.

Dünya markası bir havayolu firmamız var ama kötü yönetim sebebiyle uçamayan  çok sayıda vatandaşımız var. THY uçmayan kalmasın diyor ancak sayelerinde uçabilen kalmadı.

İster istemez havayolu taşımacılığını kangren haline getiren THY nedir diye bir soru geliyor aklımıza değil mi?

1. AKP’lilerin ve partiye yakın bürokratların yakınlarına istihdam sağlayan iş bulma kurumu.
2. AKP’ye yakın vakıf ve derneklere (Ör. İbn-i Haldun Üniversitesi ile Hava Taşımacılığı yüksek lisans programı gibi) para aktaran bir hayır kurumu.
3. Kendi çalışanları ve AKP’ye yakın bürokratların yurtışında konaklama ve ulaşım hizmetlerini sağlayan bir özel turizm şirketi.
4. Liyakatsiz insanları kariyer basamaklarına yerleştiren bir rehabilatasyon merkezi.
5. Her yıl binlerce kişiye ulufe dağıtır gibi prim dağıtan bir hayırsever.